Amino Asit
Amino Asit Çeşitleri ve Supplement Ürünleri | Protein34
Kas onarımını destekleyen amino asit profiliyle öne çıkan Amino Asit ürünleri, programınızın farklı aşamalarına uyum sağlayacak şekilde değerlendirilebilir.Toz ve tablet formlar programınıza göre seçilebilir. Kas onarımı, yorgunluk yönetimi ve dayanıklılığı destekler.
Protein34’de orijinal ürün garantisiyle güvenle alışveriş yapın; hızlı kargo ve her üründe sürpriz hediye avantajından yararlanın. Karşılaştırın ve programınıza en uygun desteği bulun.
FİLTRELE
SIRALA
Amino Asit
Amino asitler, proteinlerin yapı taşlarıdır. Vücutta birçok biyolojik süreçte görev alırlar ve özellikle kas dokusunun korunması ve gelişimi için gereklidir. Toplamda 20 farklı amino asit bulunur ve bunlar üç ana gruba ayrılır:Temel (Esansiyel) Amino Asitler – Vücut tarafından üretilemez, besinlerle alınmalıdır.
Temel Olmayan (Non-Esansiyel) Amino Asitler – Vücut tarafından sentezlenebilir.
Şartlı (Koşullu) Amino Asitler – Normalde vücut tarafından üretilebilir ancak stres, yoğun egzersiz veya hastalık durumlarında dışarıdan alınması gerekebilir.
Amino Asitlerin Temel Özellikleri ve Vücuttaki Rolü
Amino asitler, proteinlerin yapı taşları olarak bilinen organik bileşiklerdir. Vücudumuzda protein yapımı, hormon ve nörotransmiter sentezi gibi yaşamsal süreçler için gereklidirler. Kimyasal yapıları incelendiğinde, amino asitler nitrojen, karbon, hidrojen ve oksijenden oluşan, ayrıca değişken bir yan zincir grubu bulunan moleküllerdir. Vücudumuzun sağlıklı çalışabilmesi için 20 farklı amino aside ihtiyacı vardır. Bunların tümü sağlık için önemli olmakla birlikte, dokuz tanesi "esansiyel" olarak sınıflandırılır ve mutlaka dışarıdan alınmaları gerekir, çünkü vücutta sentezlenmezler.Esansiyel amino asitler şunlardır: histidin, izolösin, lösin, lizin, metionin, fenilalanin, treonin, triptofan ve valin. Amino asitlerin sporcu takviyeleri olarak kullanımı, özellikle kas dokusunun korunması ve yenilenmesi süreçlerindeki kritik rollerinden kaynaklanmaktadır. Beslenmeyle alınan proteinler amino asitlere parçalanarak vücutta çeşitli süreçlerde kullanılır. Kas yapımı, dokuların yenilenmesi, nörotransmiter üretimi, enzim sentezi ve bağışıklık sisteminin düzenlenmesi bu süreçlerden bazılarıdır.
Amino Asit Çeşitleri ve Formları
Sporcu takviyelerinde kullanılan amino asitler genellikle üç ana grupta sınıflandırılır:1. Esansiyel Amino Asitler (EAA): Vücudun üretemediği ve mutlaka dışarıdan alınması gereken amino asitlerdir. Sporcu takviyelerinde genellikle tüm esansiyel amino asitleri içeren "EAA" formüller halinde sunulurlar 10. Bu grup içinde özellikle dallı zincirli amino asitler (BCAA) olarak bilinen lösin, izolösin ve valin, sporcu takviyelerinde ayrıca yer alır.
2. Koşullu Esansiyel Amino Asitler: Normalde vücutta sentezlenebilen ancak hastalık, stres veya yoğun egzersiz gibi özel durumlarda dışarıdan alınması gerekebilen amino asitlerdir. Arjinin, glutamin, sistein ve tirozin bu gruba örnek olarak verilebilir.
3. Esansiyel Olmayan Amino Asitler: Vücutta sentezlenebilen ve genellikle dışarıdan alınması gerekli olmayan amino asitlerdir. Alanin, asparagin, glutamik asit ve serin gibi amino asitler bu grupta yer alır.
Sporcu takviyelerinde amino asitler genellikle üç farklı formda bulunur:
Toz form: Su veya diğer içeceklerle karıştırılarak tüketilebilen, hızlı emilim sağlayan formlar.
Tablet/Kapsül form: Pratik kullanım sunan, taşınması kolay formlar.
Sıvı form: Hazır içime uygun, hızlı emilen formülasyonlar.
Amino Asitlerin Potansiyel Yararları
Amino asit takviyelerinin sporcular ve aktif bireyler üzerindeki potansiyel etkileri şu şekilde sıralanabilir:Kas Dokusunun Korunması ve Onarımı: Dallı zincirli amino asitler (BCAA) özellikle kas protein sentezinde kritik rol oynar. Lösin, protein sentezini uyaran başlıca amino asit olarak bilinir. Antrenman sonrası alınan amino asit takviyeleri, kas dokusundaki mikro hasarların onarım sürecini destekleyebilir.
Antrenman Sonrası Toparlanma Sürecinin Desteklenmesi: Yoğun egzersiz sonrasında amino asit takviyeleri, kaslardaki yıkım sürecinin azaltılmasına ve toparlanmanın hızlandırılmasına yardımcı olabilir. Özellikle antrenman sonrası alınan amino asitler, kas dokusunun yenilenmesi için gerekli yapı taşlarını sağlar.
Besin Maddelerinin Emilimine Katkı: Bazı amino asitler, vücutta çeşitli minerallerin emilimini kolaylaştırıcı etki gösterebilir. Örneğin, lizin kalsiyum emiliminde rol oynarken, metionin çinko ve selenyum gibi minerallerin emilimine katkıda bulunur.
Bağışıklık Sisteminin Desteklenmesi: Bazı amino asitler, bağışıklık fonksiyonlarının düzenlenmesinde rol oynar. Özellikle glutamin ve arjinin gibi amino asitler, bağışıklık hücrelerinin işlevlerini destekleyebilir.
Amino Asit Takviyelerinin Kullanım Zamanı
Amino asit takviyelerinin etkinliği, doğru zamanlama ve uygun dozajla yakından ilişkilidir. Farklı amino asit formları için önerilen kullanım zamanları şu şekildedir:Antrenman Öncesi: Antrenmandan 30-60 dakika önce alınan amino asit takviyeleri, özellikle BCAA'lar, antrenman sırasında kas yıkımının azaltılmasına yardımcı olabilir.
Antrenman Sırasında: Antrenman sırasında amino asit kullanımı, özellikle uzun süreli dayanıklılık egzersizlerinde kas yıkımının önüne geçmeye yardımcı olabilir.
Antrenman Sonrası: Antrenmandan hemen sonra veya 30 dakika içinde alınan amino asit takviyeleri, kas onarım sürecini desteklemek için idealdir.
Kahvaltıdan Önce:Aç karnına alınan amino asitlerin büyüme hormonu seviyelerini arttışını destekler.
Dozaj Önerileri
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), yetişkinler için günlük esansiyel amino asit gereksinimlerini şu şekilde belirlemiştir:
İzolösin: Kilo başına 20 mg (70 kg biri için 1400 mg).
Lösin: Kilo başına 39 mg (70 kg biri için 2730 mg).
Lizin: Kilo başına 30 mg (70 kg biri için 2100 mg).
Metiyonin + Sistein: Toplam kilo başına 15 mg (70 kg biri için 1050 mg).
Fenilalalin + Tirosin: Toplam kilo başına 25 mg (70 kg biri için 1750 mg).
Treonin: Kilo başına 15 mg (70 kg biri için 1050 mg).
Triptofan: Kilo başına 4 mg (70 kg biri için 280 mg).
Valin: Kilo başına 26 mg (70 kg biri için 1820 mg).
Beslenme uzmanlarına göre ise yoğun antrenman dönemlerinde günde 6-15 gr BCAA (lösin, izolösin ve valin) alımı önerilmektedir.
Amino Asit Takviyelerinin Besin Kaynakları
Amino asitler doğal olarak pek çok besinde bulunur. Sporcuların amino asit ihtiyacını karşılayabilecekleri besin kaynakları şunlardır:İzolösin: Mercimek, bezelye, soya fasulyesi, fıstık, tavuk göğsü, balık, peynir.
Lösin: Darı, mısır, bezelye, mercimek, yulaf, tam buğday unu, ceviz, tavuk göğsü, somon, yumurta.
Lizin: Mercimek ve bezelye gibi baklagiller, kabak çekirdeği, ceviz, buğday tohumu, tavuk göğsü, somon.
Metionin: Brezilya fıstığı, soya fasulyesi, susam, brokoli, bezelye, ıspanak, yumurta, somon, sığır eti.
Fenilalanin: Soya fasulyesi, mercimek, lima fasulyesi, kabak çekirdeği, yer fıstığı, kümes hayvanları, domuz ve sığır eti, peynir.
Treonin: Soya fasulyesi, mercimek, süt ürünleri, tavuk göğsü ve sığır eti, balık.
Triptofan: Soya fasulyesi, kakao, kaju fıstığı, mercimek, yulaf ezmesi, kümes hayvanları.
Valin: Tahıllar, bezelye, tavuk, sığır eti, somon, tam buğday unu, peynir, yumurta.
Hayvansal kaynaklı gıdalar genellikle temel protein yapı taşı olan 8 aminoasidin tamamını içerirken, bitkisel gıdalarda amino asitlerin bir bölümü bulunmaktadır. Bu nedenle vejetaryen ve vegan sporcuların, amino asit profillerini tamamlayacak şekilde çeşitli bitkisel protein kaynaklarını tüketmeleri önerilir
Amino Asit Takviyeleri Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Sporcu amino asit takviyeleri seçerken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar şunlardır:Ürünün İçeriği: Takviyenin hangi amino asitleri içerdiği ve miktarlarının belirtilmiş olması önemlidir. Özellikle EAA ve BCAA oranları kontrol edilmelidir.
Formu: Toz, kapsül veya sıvı formlardan kişinin kullanım tercihine uygun olan seçilmelidir.
Kalite ve Güvenilirlik: Ürünün güvenilir markalar tarafından üretilmiş olması ve gerekli kalite sertifikalarına sahip olması önemlidir.
Ek Katkı Maddeleri: Üründe gereksiz katkı maddeleri, yapay tatlandırıcılar veya renklendiriciler bulunmaması tercih edilmelidir.
Aroma Tercihi: Toz formdaki ürünlerde farklı aroma seçenekleri bulunabilir. Kişinin damak zevkine uygun aromalar seçilebilir.
Kullanım Kolaylığı: Ürünün hazırlanması ve tüketiminin pratik olması, uzun vadede düzenli kullanımı kolaylaştırır.
Karbonhidrat Tozlarının Saklanması ve Raf Ömrü
Karbonhidrat tozlarının saklanması ve raf ömrüyle ilgili önemli noktalar:Serin ve Kuru Ortam: Karbonhidrat tozları nemden uzak, serin ve kuru ortamlarda saklanmalıdır. Nem, tozların topaklanmasına ve bozulmasına neden olabilir.
Işıktan Koruma: Direkt güneş ışığına maruz kalmayan yerlerde muhafaza edilmelidir.
Kapalı Ambalaj: Açıldıktan sonra ambalajın sıkıca kapatılması ve mümkünse vakumlu kaplarda saklanması önerilir.
Raf Ömrü: Genellikle üretim tarihinden itibaren 1-2 yıl raf ömrüne sahiptir. Ancak açıldıktan sonra 3-6 ay içinde tüketilmesi tavsiye edilir.
Tazelik Kontrolü: Renk, koku veya tat değişikliği fark edildiğinde ürün kullanılmamalıdır.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
S: Karbonhidrat tozları herkes tarafından kullanılabilir mi?C: Karbonhidrat tozları öncelikle düzenli fiziksel aktivite yapan bireyler için tasarlanmıştır. Aktif olarak spor yapmayan kişilerin bu takviyeleri kullanması genellikle önerilmez.
S: Amino Asit Takviyeleri ve Protein Tozu Arasındaki Fark Nedir?
C: Protein tozları kompleks protein içerirken, amino asit takviyeleri hızlı emilen saf amino asitlerden oluşur.
S: Amino Asitler Doğal Besinlerden Alınabilir mi?
C: Evet, et, yumurta, süt ürünleri, baklagiller ve kuruyemişler amino asit açısından zengindir.
S: Amino Asit Takviyeleri Kimler İçin Uygundur?
C: Spor yapan bireyler, vejetaryenler/veganlar ve yoğun fiziksel aktivite gösteren kişiler için uygundur.
S: Amino Asit Takviyeleri Zararlı mıdır?
C: Önerilen dozlarda kullanıldığında genellikle güvenlidir, ancak aşırı tüketimden kaçınılmalıdır.
S: Amino Asitler ve Spor Performansı Arasında Nasıl Bir İlişki Vardır?
C: Kas onarımını hızlandırarak antrenman verimliliğini artırabilir.
S: Amino Asit Takviyesi Kullanmak Şart mı?
C: Dengeli beslenen ve yeterli protein alan bireylerde mutlaka gerekli değildir.
S: Amino Asitler ve Sporcu İçecekleri Birlikte Alınabilir mi?
C: Evet, ancak şeker içeren sporcu içecekleri yerine elektrolit takviyeleri tercih edilebilir.
S: Amino Asitlerin Etkisini Ne Zaman Hissedebilirim?
C: Düzenli kullanımda birkaç hafta içinde etkiler gözlemlenebilir.
S: Amino Asit Takviyeleri Güvenli midir?
C: Amino asitler, genellikle güvenli kabul edilir. Ancak yüksek dozlar bazı yan etkilere (mide rahatsızlığı, baş ağrısı) neden olabilir. Hamileler, emziren kadınlar ve kronik hastalığı olanlar doktora danışmalıdır.
S: Amino Asit Takviyeleri vejetaryen/veganlara uygun mudur?
C: Evet, bitkisel kaynaklı (soya, bezelye proteini) amino asit takviyeleri mevcuttur.
S: Amino Asitlerin Fazla Alınması Zararlı mıdır?
C: Aşırı tüketim, böbrek ve karaciğer üzerinde ekstra yük oluşturabilir. Önerilen dozlar aşılmamalıdır.
S: Amino Asit Takviyeleri Spor Dışında Kullanılabilir mi?
C: Evet, bağışıklık sistemini desteklemek, stres yönetimi ve uyku kalitesini artırmak için de kullanılabilir.